خبرگزاری‌ها و بازارهای رسانه‌ای؛ بررسی وضعیت حضور ایرنا در بازارهای رسانه‌ای در مقایسه باآسوشیتدپرس، فرانس پرس، رویترز و پی.تی

در عصر رقابت فزاینده میان رسانه‌ها، تولید محصولات باکیفیت و حضور در بازارهای رسانه‌ای، عاملی اثرگذار در ایفای نقش مطلوب و حرفه‌ای خبرگزاری‌ها به شمار می‌رود. وقتی به پیشینه تاریخی 180 ساله خبرگزاری‌های بین‌المللی می‌نگریم، از همان روزهای نخست فعالیت آنها از آژانس هاواس ( 1835 ) گرفته تا رویترز (1851) و آسوشیتدپرس (1846) حضور موثر در بازارهای باارزش مبادله اطلاعات، اخبار و کسب درآمدهای فراوان طرف توجه صاحبان و گردانندگان آنها بوده است. از چند دهه گذشته و در دوران اوج شکل‌گیری و فعالیت خبرگزاری‌های ملی بویژه از جنگ جهانی دوم به بعد،  بسیاری از خبرگزاری‌های ملی با الگوبرداری از شیوه‌های تولید، عرضه و فروش محصولات متنوع خبری در خبرگزاری‌های بزرگ، وارد بازارهای رسانه‌ای در گستره‌های ملی و حتی بین‌المللی شده‌اند. در ایران، اما با گذشت بیش از 80 سال از تاسیس خبرگزاری رسمی و ملی ایران (با نام آژانس پارس و اکنون خبرگزاری جمهوری اسلامی) و در دوران رقابت گسترده خبرگزاری‌ها در عرصه تولید و فروش اطلاعات و اخبار، همچنان منبع تامین  هزینه‌های ایرنا، بودجه دولتی بوده و میزان درآمدزایی این رسانه از محل حضور در بازارهای رسانه‌ای داخلی و بین‌المللی ناچیز به شمار می‌رود. در چنین شرایطی، این مقاله تلاش می‌کند وضعیت موجود ایرنا را به عنوان تنها خبرگزاری رسمی در ایران، از حیث شاخص بازارها، مشتریان و درآمدزایی در بستر رویکردی تطبیقی با سه خبرگزاری بین‌المللی آسوشیتدپرس، فرانس پرس و رویترز و خبرگزاری ملی هند (پی.تی.آی) مطالعهو سپس با مراجعه به آراء و نظرات صاحبنظران و خبرگان رسانه‌ای در ایران، آسیب‌های ایرنا را از این بعد، شناسایی و وضعیت مطلوب آن را ترسیم کند. نتیجه پژوهش که با روش کیفی و تلفیقی از مطالعه تطبیقی و مصاحبه عمقی با خبرگان انجام شده است، ایرنا را از انتشار تمامی اخبار و مطالب خبری روی وبسایت آن به صورت عمومی و رایگان منع و تاکید می‌کند که باید با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم انتشار اخبار روی وبسایت را محدود کرد و در عوض، راهکارهایی را برای درآمدزایی از محل فروش تولیدات متنوع خبری مدنظر قرار داد. جذب آگهی در وبسایت ایرنا و ایجاد بنگاه و هولدینگ سرمایه‌گذاری در تولید محصولات چندرسانه‌ای، فروش عکس‌های خبری باکیفیت و آرشیوی، تولید فیلم‌های خبری باکیفیت و قابل فروش از جمله راهکارهای مورد تاکید صاحبنظران و خبرگان در این پژوهش است.